Vocabolario
8 października 2021
Prawie wszystkie wyrażenia z czasownikiem FARE
Czasownik FARE to tyle co ‘robić'.
Jego znaczenie bywa jednak bardziej ogólne: może on określać pewną akcję oraz nazywać rozmaite konkretne działania. Dzieje się tak wtedy, gdy czasownika FARE użyjemy w określonym wyrażeniu.
Wyrażeń z czasownikiem FARE jest naprawdę dużo.
Oto prawie wszystkie najważniejsze i najpopularniejsze z nich.
che tempo fa? - jaka jest pogoda?
fa bel tempo - jest ładna pogoda
fa brutto tempo - jest brzydka pogoda
fa caldo - jest ciepło
fa freddo - jest zimno
Che tempo fa da voi? - Jaka jest u was pogoda?
Di solito fa bel tempo, c'è il sole e fa caldo. - Zazwyczaj jest piękna pogoda, świeci słońce i jest ciepło.
Fa brutto tempo oggi: piove e fa molto freddo. - Dziś jest brzydka pogoda: pada deszcz i jest bardzo zimno.
* * *
quanto tempo fa? - jak dawno temu?
molto tempo fa - dawno temu
quanti anni fa? - ile lat temu? przed iloma laty?
Quanto tempo fa sei stata in Italia per la prima volta? - Jak dawno temu byłaś we Włoszech po raz pierwszy?
In Italia, ci sono andata per la prima volta tanti anni fa. - Do Włoch po raz pierwszy pojechałam bardzo dawno temu.
La tua auto, quanti anni fa l'hai comprata? - A twój samochód - ile lat temu go kupiłeś?
L'ho comprata quasi cinque anni fa. - Kupiłem go prawie pięć lat temu.
Ha smesso di piovere qualche ora fa. - Kilka godzin temu przestało padać.
Maria è tornata pochi giorni fa. - Maria wróciła parę dni temu.
* * *
fare in tempo - zdążyć na czas
fare tardi - spóźniać się
fare presto - pospieszyć się
Signor Rossi, faccia presto, stiamo per partire! - Panie Rossi, proszę się pospieszyć, zaraz odjeżdżamy!
Scusa, ma non ho fatto in tempo a fare la spesa. - Wybacz, ale nie zdążyłem zrobić zakupów.
Marco fa sempre tardi, a volte mi fa aspettare anche un'ora. - Marco zawsze się spóźnia, czasem każe mi czekać nawet godzinę.
Andiamo, si fa tardi! - Idziemy, robi się późno!
* * *
che lavoro fai? - jaką pracę wykonujesz? kim jesteś z zawodu?
faccio l'architetto - jestem architektem
Facevo il poliziotto, ma ho mollato la divisa per la pizzeria e ora faccio il pizzaiolo. - Byłem policjantem, ale rzuciłem mundur dla pizzerii i teraz jestem pizzaiolo (kucharz w pizzerii).
E sua moglie, che lavoro fa? - A pańska żona jako kto pracuje? / jaką pracę wykonuje?
Fa la segretaria in un ufficio. - Jest sekretarką w biurze.
* * *
fare il bagno - kąpać się
fare la doccia - wziąć prysznic
farsi la barba - golić się
Sai come fare il bagno a un gatto? - Czy wiesz jak wykąpać kota?
"E quando fai la doccia mettiti le ciabatte... Grazie." - "A kiedy bierzesz prysznic ubieraj kapcie... Dziękuję." (il trio comico Aldo, Giovanni e Giacomo)
Mi faccio la barba e poi vengo a prenderti! - Ogolę się i potem przyjdę po ciebie!
* * *
fare una bella/brutta figura - zrobić dobre/złe wrażenie
fare una figuraccia (kolokwializm!) - zrobić okropne wrażenie, dać plamę, zbłaźnić się
Oh, hai decisamente fatto una bella figura con la signora... - Och, zdecydowanie zrobiłeś na pani dobre wrażenie...
Stasera ho fatto una brutta figura e temo di rifarla... - Dziś wieczorem zrobiłem złe wrażenie i obawiam się, że ponownie je zrobię.
Hai bevuto troppo, fai una figuraccia! - Za dużo wypiłeś, robisz z siebie idiotę!
(uwaga na kolokwialny charakter wyrażenia!)
* * *
fare un giro - przejść się, przejechać się, pokręcić się
fare una gita - iść/pojechać na wycieczkę
Magari facciamo un giro con le biciclette? - Może przejedźmy się rowerami?
E così anche ieri abbiamo fatto una bella gita sulla costa. - I w ten sposób także wczoraj pojechaliśmy na fajną wycieczkę na wybrzeże.
* * *
fare qualcosa di bello - porabiać "coś", spędzać czas na robieniu czegoś
fare qualcosa di speciale - robić coś wyjątkowego, specjalnego
Cosa fai di bello? - Co porabiasz? Niente di speciale, sto girando per il centro del paesino, che noia... - Nic specjalnego, kręcę się po centrum wioski, ale nuda...
Faccio qualcosa di speciale a mia sorella, domani compie vent'anni. - Robię coś specjalnego dla mojej siostry, jutro kończy dwadzieścia lat.
* * *
fare colazione - jeść śniadanie
fare merenda - jeść przekąskę, drugie śniadanie, podwieczorek itp.
fare da mangiare - robić coś do jedzenia
Come fare colazione al bar senza ingrassare? - Jak jadać śniadanie w barze i nie tyć?
Come mai non fai merenda insieme a noi, ho portato delle crostatine alla marmellata... - Ale dlaczego nie przekąsisz z nami, przyniosłem babeczek z marmoladą...
Ora vi faccio da mangiare, accomodatevi pure! - Teraz zrobię wam coś do zjedzenia, śmiało - rozgośćcie się!
* * *
fare paura - powodować, że ktoś się boi, przestraszyć
fare schifo - być obrzydliwym, brzydzić, wywoływać obrzydzenie
Quali sono i film horror più spaventosi che ti fanno davvero paura? - Jakie są najbardziej przerażające horrory (filmy), które naprawdę powodują, że się boisz?
Come mai non ti fa schifo parlare con quella gente? - Jak to jest, że nie odrzuca cię rozmowa z tymi ludźmi ? (nie brzydzisz się z nimi rozmawiać, nie wydaje ci się to wstrętne/do kitu itp.)
* * *
fare a meno di... - obejść się bez czegoś
farcela/non farcela - dać radę coś zrobić/nie dać rady czegoś zrobić
non ce la faccio più... - już nie daję rady; już dłużej/więcej nie mogę...
Non riesco proprio a fare a meno della mia tazzina di caffè al mattino. - Po prostu nie mogę obejść się bez filiżaneczki porannej kawy.
Scusa, ma non riesco ad arrivare in orario, non ce la faccio con quel traffico intenso. - Wybacz, ale nie uda mi się dotrzeć na czas, nie dam rady w takich dużych korkach.
Ho deciso di tornare al lavoro perché non ce la faccio più a stare in casa. - Zdecydowałem, że wracam do pracy, ponieważ nie daję już rady siedzieć w domu.
* * *
fare fatica - mieć z czymś trudność, mieć z czymś problem
Non faccio fatica a crederlo. - Nie trudno mi w to uwierzyć.
Laura fa fatica a capire la situazione nella quale ci siamo trovati. - Laura ma problem ze zrozumieniem sytuacji, w jakiej się znaleźliśmy.
* * *
fare + czasownik w bezokoliczniku
umożliwić komuś robienie czynności nazywanej w bezokoliczniku, np.
fare sapere (qualcosa) a qualcuno - poinformować (o czymś) kogoś - spowodować, że ktoś o czymś się dowie
fare conoscere (qu, qc) a qu - zaznajomić kogoś (z kimś, czymś) - spowodować, że ktoś kogoś/coś pozna
Ti faccio sapere appena ho delle novità. / Ti faccio sapere non appena ho delle novità. - Powiadomię cię, jak tylko będę mieć jakieś wieści.
Ma dai, facci conoscere la tua ragazza! - No już, przedstaw nam swoją dziewczynę!
* * *
c'è qualcosa da fare - jest coś do zrobienia
non c'è niente da fare - nie ma nic do zrobienia
possiamo / non possiamo farci niente / nulla - możemy / nie możemy nic zrobić
Tutto quello che c'è da fare è ascoltarlo attentamente. - Wszystko, co trzeba zrobić, to słuchać go uważnie.
Non c'era niente da fare oggi... - Dziś nie było nic do zrobienia...
Credo che ormai non ci sia più nulla da fare... - Sądzę, że już nic nie da się zrobić...
* * *
fare sul serio - nie żartować; zrobić coś/ mówić/zachowywać się na poważnie
fai conto che... - weź pod uwagę, wyobraź sobie, uwzględnij że...
Quello fa sul serio. - Ten facet nie żartuje. (kolokwialnie)
Sono sicuro che non fai sul serio. - Jestem pewien, że nie mówisz tego serio. / ... że nie robisz tego na serio, że nie podchodzisz do tego na serio.
Se vuoi andare di notte fai conto di come sia pericoloso. - Jeśli chcesz jechać nocą, weź pod uwagę, jakie to może być niebezpieczne.
* * *
fare i piatti - myć naczynia
fare / rifare il letto - pościelić łóżko
Appena fai i piatti, puoi uscire. - Jak tylko umyjesz naczynia, możesz wyjść.
Prenditi cinque minuti per rifare / fare il letto! - Poświęć pięć minut na zaścielenie łóżka!
* * *
fa lo stesso - na jedno wychodzi, bez różnicy
non fa niente - nic nie szkodzi, nieważne
Per me fa lo stesso se pensi di venire o no. - Mnie jest wszystko jedno czy zamierzasz przyjść czy nie.
Va bene così, non fa niente, non c'è bisogno di scusarsi! - Tak jest dobrze, nie ma sprawy, nie ma za co przepraszać!
* * *
per farla breve - krótko mówiąc, podsumowując...
Per farla breve: ci sono numerose espressioni con il verbo FARE. - Podsumowując: jest wiele zwrotów z czasownikiem FARE.
...I w tym artykule nie wyczerpaliśmy ich wszystkich. Prócz rozmaitych zwrotów, w których FARE odgrywa ważną rolę, istnieje także sporo czasowników, dla których czasownik FARE może być użyty jako zamiennik, synonim.
Fare la spesa
fare le spese fare spese
Fare le valigie / fare i bagagli
Fare altrimenti
Fare amicizia
Fare alla romana
Fare benzina
Fare il callo
Fare con calma
Fare a cambio
Fare il cambio di stagione
Fare caso
Fare (i) complimenti
Fare confusione
Fare di tutto
Fare (una) domanda
Fare due passi / fare quattro chiacchiere
Fare (la) festa / fare le feste
Fare finta
Fare ginnastica
Fare gola
Fare un salto / quattro salti / i salti mortali
Fare scalo
Fare scherzi / fare uno scherzo
fare le ore piccole
fare prima
fare lo struzzo
fare per dire
fare presto