Zaimki. Pronomi.

...czyli zaimki osobowe podmiotu.

***
Formy zaimków podmiotu, czyli pronomi personali soggetto, które poznają wszyscy na samym początku, zwykle nie budzą wątpliwości.

singolare
io - ja
tu - ty
lui - on (egli, esso)
lei - ona (ella, esso)
Lei - forma grzecznościowa Pan/Pani

plurale
noi - my
voi - wy
loro - oni (essi, esse)
Loro (Voi) - jako forma grzecznościowa

***
W zdaniu nie muszą one towarzyszyć czasownikowi, ale mogą - jeśli wymaga tego kontekst (identycznie jak w języku polskim).
Parlo l’italiano.  Mówię po włosku.
Ho chiamato Marco.  Zadzwoniłem do Marka.
Mentre tu parlavi al telefono, loro sono andati via.  Podczas gdy ty rozmawiałeś przez telefon, oni sobie poszli.
Mangi tu, pago io.  Jesz ty, płacę ja.

Warto pamiętać o częstej konieczności użycia zaimków podmiotu wraz formami trybu Congiuntivo - jeśli kontekst wymaga jednoznaczności w wypowiedzi.
È necessario che tu venga.  Jest konieczne, abyś przyszedł.
Vogliono che lui venga.  Chcą, aby on przyszedł.
Spero che lei venga.  Mam nadzieję, że ona przyjdzie.

Ciekawostką jest forma zaimka io oraz tu w wyrażeniach i okrzykach typu:
Povero me!  O, ja biedny!
Fortunato te!  Ty szczęściarzu!
Beato te!  Szczęściarz!
Pozostałe zaimki podmiotu nie zmieniają się:
Beata lei!  Szczęściara!
Poveri noi!  O, my biedni!

***
Zaimki osobowe podmiotu, już właściwie niewystępujące w języku mówionym, to:

- odnoszące się tylko do osób (język literacki)
egli - on (zwykle ów “on”, o którym była wcześniej mowa)
ella - ona (zwykle ta “ona”, o której już była mowa)

Non è egli vero forse?  Czyż nie jest on prawdziwy?
Ella mi fu rapita.  Ona została mi porwana. (Aria z Rigoletto Giuseppe Verdiego)

- odnoszące się do do przedmiotów lub zwierząt, rzadziej do osób, i pełniące często funkcję zaimka wskazującego:
r. męski: esso - to / l. mnoga: essi
r. żeński: essa - ta  / l. mnoga: esse

- Vedi quelle luci? Sono le stelle della costellazione del Grande Carro. 
- Non conosco nemmeno uno di essi.
- Widzisz tamte światła? To gwiazdy konstelacji Wielkiego Wozu.
- Nie znam ani jednego z nich.

Mi ha invitato ad entrare nella sua stanza e a sistemarmi in essa.
Zaprosił mnie, abym wszedł do jego pokoju i urządził się w nim.

***
Zaimki lei, lui, loro - używamy dla oznaczenia osób i zwierząt.
Zaimki egli, ella - używamy dla oznaczania osób.
Zaimki esso, essa, essi, esse - używamy dla oznaczania właściwie tylko zwierząt i rzeczy.

FILM na temat zaimków podmiotu znajdziesz TUTAJ - KLIK!

... czyli zaimki dopełnienia bliższego.
***
Przykłady, które z pewnością kojarzysz: lo, la, le, li, me, mi, te, ti, ci, vi...
Ogólnie rzecz biorąc, pronomi diretti odpowiadają na pytania: kogo? co?/czego?

Mi capisci?  -  Rozumiesz mnie?
Non lo vedo più.  -  Już go nie widuję.
Non la ricordo.  -  Nie pamiętam jej.

***
Pronomi diretti istnieją w dwóch formach:
(essi hanno due forme / mają one dwie formy)

- forma tonica / forte - forma akcentowana
- forma atona / debole - forma nieakcentowana

Obie formy - akcentowana i nieakcentowana - nie różnią się znaczeniem.
Jednak wypowiedź z formą akcentowaną zaimka odczuwamy jako podkreślającą czy też wyróżniającą osobę, do której zaimek się odnosi.

Forma tonica:  Vedo te. - Ciebie widzę.
Forma atona:  Ti vedo. - Widzę cię.

Chiamano voi.  -  Was wzywają. Do was dzwonią.
(To do was dzwonią, to was wzywają - a nie kogoś innego.)
Vi chiamano.  -  Wzywają was. Dzwonią do was.
(Zaakcentowany jest sposób, w jaki się z "wami" komunikują: wzywają, dzwonią, itd.)

Artykuł wciąż w przygotowaniu....